ÇAÇAN / ÇAÇÊ

Eskiden bu yörede yaşamış yabancı bir din adamı (keşiş) ve çaçan adında güzel mi güzel bir kızı varmış. Kızı çok seven komşu delikanlısı ne yapar yapmaz babasını razı edemez. Çaresiz kızı kaçırır. Keşiş bu duruma çok öfkelenmiş ve öfkesi bir türlü geçmek bilmiyormuş. Derken yörenin ileri gelen büyükleri ve hatırı sayılır kişileri arabuluculuk yaparak keşişi razı etmeyi başarır. Bir müddet sonra da erkek tarafı düğün kurmuş, civar köylerden misafirler toplanmış ve değişik oyunlar- eğlenceler tertip edilmiş. Düğün sırasında damat ve arkadaşları sevinçlerini, heyecanlarını ve birazda tepkilerini dile getirmek için sert vuruşlarla, kıvrak hareketlerle ve ritmik figürlerle ‘çaçan’ adını verdikleri oyunu oynarlarmış. Böylece bu oyun ismini keşişin kızı ‘çaçan’dan alarak civarda tanınmaya başlar.’

Ayak hareketleri ve sert, kıvrak, ritmik figürler ve hareketler ön plandadır. En sert, hareketli ve yorucu, genellikle erkeklerin oynadığı bir oyundur. Oyuncular kolları birbirine kenetli, tek sıra halinde dizilir. Dizler dört kez kırılır ve dördüncü diz kırmadan sonra, hafif bir diz esnemesi yapılır. Bu işlem defalarca tekrar edilir.
Öne doğru çıkmalarda davulun ritmi göz önünde bulundurulur. Bir anlamda davulcu ve zurnacı oyuncuların öne doğru hamle gerçekleştirmesi için kapalı bir davette bulunur. Bu esnada ekibin başındaki komut veriri. Komutla birlikte sağ ayak üç kez topuktan yere teğet gelecek şekilde yere vurulur ve son vuruşta yere bırakılır. Sağ ayak yerde tutulurken sol ayak kaldırılarak diz seviyesine getirilir ve yere vurulur. Yere vurulur vurulmaz iki ayak yere sabitlenmiş biçimde, bir birine teğet olacak şekilde sağ-sol, sağ-sol olacak biçimde çapraz hareket ettirilir. Son hamlede sağ ayak hafifçe arkada, sol ayak önde olur. Sağ ayak sabit tutularak sol ayak iki defa yere vurulur. Daha sonra sol ayak geri çekilir. Sağ ayak topuk düzeyinde yere teğet olacak biçimde üç kez yere vurulduktan-gezdirildikten sonra yere bırakılır. Bu esnada sol ayak sağ diz düzeyinde kaldırılarak sert bir biçimde yere vurulur. Sol ayak yere vurulur vurulmaz ekip geri çekilir. Bu geri çekilme mesafesi ekibin öne çıkmada kullanıldığı mesafe kadardır. Genellikle üç adımlık bir mesafedir. Ancak bu mesafeyi ekibin başı veya ekibin kendisi refleks şeklinde de olsa ayarlar. Bu arada genellikle ekip başı, bazen de ekipten herhangi biri davula çıkar.

Benzer Gönderiler